Czy wiesz, że w Polsce możesz dochodzić swoich pieniędzy, a także być pozwanym bez konieczności stawiania się w tradycyjnym sądzie? To zasługa e-Sądu, czyli VI Wydziału Cywilnego Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie. Jest to jedyny w Polsce sąd orzekający w sprawach wniesionych przez internet, a jego właściwość obejmuje całe terytorium kraju. e-Sąd prowadzi elektroniczne postępowanie upominawcze (EPU), które ma na celu przyspieszenie i uproszczenie procesu dochodzenia niespornych roszczeń pieniężnych.

Dla wielu osób konfrontacja z sądem kojarzy się z długotrwałym procesem, stosami dokumentów i koniecznością osobistych wizyt. EPU rewolucjonizuje ten obraz, oferując nowoczesne i efektywne rozwiązanie, które znacznie skraca drogę do rozstrzygnięcia sprawy. Zrozumienie, jak działa ten system, jest kluczowe zarówno dla wierzycieli, jak i dla osób, które otrzymały pismo z e-Sądu.

Czym jest e-Sąd i do czego służy EPU?

e-Sąd to specjalistyczny wydział Sądu Rejonowego w Lublinie, który obsługuje elektroniczne postępowanie upominawcze. Został stworzony, aby odciążyć tradycyjne sądy od spraw o charakterze bezspornym, czyli takich, gdzie roszczenie wierzyciela jest dobrze udokumentowane, a dłużnik najczęściej nie kwestionuje jego istnienia.

EPU służy wyłącznie do dochodzenia roszczeń pieniężnych, na przykład z tytułu niezapłaconych faktur, rachunków, umów pożyczki czy niespłaconych kredytów. Roszczenia te muszą być wymagalne w okresie trzech lat przed dniem wniesienia pozwu. Co ważne, całe postępowanie, od wniesienia pozwu po wydanie orzeczenia, odbywa się wyłącznie w formie elektronicznej. To oznacza brak papierowych akt i możliwość śledzenia sprawy online.

Jak przebiega elektroniczne postępowanie upominawcze krok po kroku?

Przebieg EPU jest zautomatyzowany i szybki. Oto jak to wygląda:

1. Złożenie pozwu przez powoda (wierzyciela):

Powód (osoba lub firma, która chce odzyskać pieniądze) wnosi pozew wyłącznie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego e-Sądu. Aby to zrobić, musi założyć konto w systemie i opłacić opłatę sądową (która w EPU jest niższa niż w tradycyjnym postępowaniu cywilnym– wynosi 1,25% wartości przedmiotu sporu, nie mniej niż 30 zł).

W pozwie powód wskazuje wysokość roszczenia, dane stron i dowody (np. numer faktury, umowy). Ważne: do pozwu nie dołącza się dowodów w formie elektronicznej, wystarczy je wskazać. Sąd w EPU opiera się na twierdzeniach powoda.

2. Badanie pozwu przez e-Sąd:

Sąd (lub referendarz sądowy) analizuje pozew pod kątem formalnym i merytorycznym na tzw. posiedzeniu niejawnym. Oznacza to, że nie ma rozprawy, na której strony muszą się stawić.

Jeśli pozew spełnia wszystkie wymogi i roszczenie wydaje się zasadne, sąd wydaje nakaz zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym.

3. Doręczenie nakazu zapłaty pozwanemu (dłużnikowi):

Wydany elektronicznie nakaz zapłaty jest drukowany i wysyłany pozwanemu (wraz z pozwem) w tradycyjnej formie papierowej za pośrednictwem poczty. To kluczowy moment dla dłużnika – od jego daty odbioru liczy się termin na dalsze działania.

4. Możliwe reakcje pozwanego:

Brak reakcji (milczenie): Jeśli pozwany nie podejmie żadnych działań w ciągu 14 dni od daty otrzymania nakazu zapłaty, nakaz ten staje się prawomocny. e-Sąd automatycznie nadaje mu klauzulę wykonalności. Taki tytuł wykonawczy jest podstawą do wszczęcia egzekucji komorniczej.

Wniesienie sprzeciwu: Pozwany ma prawo w ciągu 14 dni od otrzymania nakazu zapłaty złożyć sprzeciw. Sprzeciw nie musi zawierać uzasadnienia ani dowodów – wystarczy samo oświadczenie o jego wniesieniu. Ważne jest, aby zrobić to w terminie i w odpowiedniej formie (można to zrobić w formie elektronicznej lub pisemnej).

Skutki wniesienia sprzeciwu: Jeżeli sprzeciw zostanie wniesiony prawidłowo i w terminie sąd umarza postępowania w zakresie, w którym nakaz zapłaty utracił moc. Postępowanie w EPU zostaje umorzone, a sprawa jest przekazywana do rozpoznania przez tradycyjny sąd rejonowy właściwy dla miejsca zamieszkania pozwanego. Od tego momentu sprawa toczy się już w zwykłym trybie, co wiąże się z koniecznością przedstawienia dowodów i ewentualnymi rozprawami.

5. Umorzenie postępowania lub nadanie klauzuli wykonalności:

Jeśli nakaz zapłaty zostanie skutecznie zaskarżony sprzeciwem, postępowanie w EPU jest umarzane, a pozew trafia do sady tradycyjnego.

Jeśli sprzeciw nie zostanie wniesiony lub zostanie wniesiony nieprawidłowo, nakaz zapłaty uprawomocnia się i po nadaniu klauzuli wykonalności staje się tytułem wykonawczym, który może być podstawą egzekucji komorniczej.

Ważne aspekty i aktualny stan prawny:

• EPU dotyczy wyłącznie spraw o zapłatę określonej sumy pieniędzy.
• Roszczenie musi stać się wymagalne nie dalej niż w ciągu 3 lat przed wniesieniem pozwu.
• Nakaz zapłaty nie może być wydany, jeśli miałby być doręczony poza granicami Polski.
• W EPU dowody nie są dołączane do pozwu, a sąd nie prowadzi postępowania dowodowego. Sąd bazuje na twierdzeniach powoda. Jeśli pozwany złoży sprzeciw, sprawa trafia do sądu tradycyjnego, gdzie dowody są już przedstawiane.
• Powód komunikuje się z e-Sądem wyłącznie elektronicznie. Pozwany otrzymuje pierwsze pismo tradycyjnie, ale może wybrać elektroniczną formę komunikacji na dalszym etapie.
• Wiele czynności w EPU wykonują referendarze sądowi, którzy posiadają uprawnienia zbliżone do sędziów w tym postępowaniu.

EPU to szansa, ale i odpowiedzialność!

Elektroniczne postępowanie upominawcze to bez wątpienia nowoczesne i efektywne narzędzie do dochodzenia niespornych roszczeń pieniężnych, znacznie przyspieszające proces sądowy. Dla wierzyciela to szybki i tańszy sposób na uzyskanie tytułu wykonawczego. Dla dłużnika natomiast to sygnał, że należy natychmiast działać. Ignorowanie pisma z e-Sądu może mieć bardzo poważne konsekwencje, prowadzące do egzekucji komorniczej.

Dlatego, jeśli otrzymałeś nakaz zapłaty z e-Sądu, działaj szybko! Dokładnie zapoznaj się z jego treścią, a w razie wątpliwości skonsultuj się z prawnikiem. Masz zaledwie 14 dni na podjęcie decyzji – czy zgadzasz się z roszczeniem i zamierzasz je uregulować, czy też wnosisz sprzeciw, aby bronić swoich praw przed sądem. Pamiętaj, że wiedza i szybka reakcja to twoje najlepsze narzędzia w każdej sytuacji prawnej.